ul. Strzelecka 3, Opole 608 57 66 99 rejestracja@klinikamedest.pl Wt - Pt 10:00 - 18:00

LARYNGOLOG

ZABURZENIA WĘCHU

Zaburzenia węchu, takie jak np. utrata węchu czy jego osłabienie ,mogą wskazywać na jedną z wielu chorób począwszy od ostrych stanów zapalnych bł. śluzowej nosa i zatok w przebiegu infekcji wirusowych jak np. w zakażeniu Covid-19 poprzez zmiany anatomiczne związane np. ze skrzywioną przegrodą nosową, przerostem małżowin nosowych lub pourazowym złamaniem kości sitowia, do poważnych schorzeń takich jak guz, tętniak mózgu lub choroba psychiczna - np. schizofrenia.

Prawidłowo funkcjonujący zmysł węchu odgrywa bardzo ważną rolę u człowieka:

  • ostrzega o niebezpiecznych substancjach, takich jak dym czy trujący gaz i ułatwia ich lokalizację,
  • pozwala na dobór odpowiednich pokarmów (świeżość, jakość), ma udział w wydzielaniu śliny i soku żołądkowego,
  • ma ważny udział także w percepcji wrażeń smakowych,
  • jest źródłem przeżyć, emocji oraz zachowań seksualnych,
  • daje samokontrolę stanu higienicznego.

Zaburzenia węchu - rodzaje:

W terminologii medycznej zaburzenia węchu możemy podzielić na ilościowe i jakościowe

1. Ilościowe - nieprawidłowości w zakresie intensywności doznań węchowych:

  • anosmia to całkowita utrata węchu,
  • hiposmia to osłabienie węchu,
  • hipersomia to nadwrażliwość węchu.

Do najczęstszych przyczyn zaburzeń ilościowych należą:

  • ostrynie żyt nosa spowodowany infekcją wirusowa lub bakteryjną,
  • alergiczny nieżyt nosa,
  • przewlekły zanikowy nieżyt nosa lub uszkodzenie receptorów węchowych spowodowane ekspozycją na związki toksyczne, pyły nieorganiczne, dym tytoniowy, zażywanie kokainy, heroiny,
  • zapalenie zatok przynosowych (ostre i przewlekłe),
  • blokada nosa – skrzywiona przegroda nosa, przerost małżowin nosowych, polipy nosa, guz nosa lub nosogardła,
  • zmiany rozwojowe np. wrodzona anosmia w zespole Kallmanna,
  • zmiany pourazowe – po urazach przedniego dołu czaszki i twarzoczaszki. Najczęściej do takiego zdarzenia dochodzi podczas wypadków komunikacyjnych. Utrata węchu może być jedno lub obustronna, a także przejściowa lub trwała. Do odzyskania powonienia dochodzi u 30-40% pacjentów. Uważa się, że jeżeli utrata węchu trwa ponad rok po urazie, to jest ona nieodwracalna,
  • guzy płata czołowego (najczęściej są to wolno rosnące ,łagodne oponiaki), tętniak t. przedniej mózgu – wtedy często jest to jednostronna utrata węchu, która najczęściej nie jest zauważana przez pacjenta,
  • zaburzenia węchu może być związane z podeszłym wiekiem (presbyosmia),
  • narażenie na toksyczne substancje, pyły, dym tytoniowy, które również może powodować osłabienie odczuwania zapachów.

2. Jakościowe - rzadsze - związane ze zmianą odczuwania zapachów i ich identyfikacją:

  • kakosmia to spontaniczne, napadowe odczuwanie nieprzyjemnych, nieraz odrażających zapachów - np. może poprzedzać atak epilepsji,
  • pseudosmia to odczuwanie zapachów innych, niż te, które występują w rzeczywistości,     są przypisane do danego przedmiotu,
  • fantosmia to omamy, halucynacje zapachowe, tj. odczuwanie nieistniejących zapachów - np. w schizofrenii, chorobie Alzheimera,
  • angosmia to utrata zdolności do rozpoznawania zapachów.

Do najczęstszych przyczyn zaburzeń jakościowych należą choroby układu nerwowego takie jak patologiczne zmiany w korze mózgowej lub uszkodzenia w obrębie innych struktur tzw. układu limbicznego, który odpowiada m.in. za zmysł powonienia.

Zaburzenie węchu a przyjmowane leki

Zaburzenia węchu mogą być również skutkiem ubocznym przyjmowania niektórych leków

  • leków na nadciśnienie tętnicze (nifedypina, diltiazem, kaptopryl),
  • leki pobierane w padaczce (lamotrygina, karbamazepina, fenytoina),
  • niektóre antybiotyki np. aminoglikozydy.

3. Diagnostyka i leczenie zaburzeń węchu

Pacjenci z zaburzeniami węchu wymagają dokładnego zebrania wywiadu.

O co pyta lekarz? O ostatnio przebytą infekcję górnych dróg oddechowych, choroby układowe (cukrzyca, choroby tarczycy), przyjmowane leki (zarówno przepisane przez lekarzy, jak i dostępne bez recepty), narażenie na działanie substancji toksycznych, wykonane zabiegi dentystyczne, palenie papierosów i picie alkoholu, urazy głowy.

Podczas badania pacjent wącha substancję wonną, z zamkniętymi oczami, każdym nozdrzem osobno. To element kluczowy diagnostyki.

Ponadto niezbędne jest badanie fizykalne uszu, nosa, jamy ustnej, jamy nosowo-gardłowej, a także ocena otolaryngologiczna w celu wykluczenia miejscowych zmian.

Czasem konieczne jest wykonanie diagnostyki obrazowej (tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego) głowy i zatok przynosowych nosa.

Rokowanie u każdego pacjenta jest inne, ponieważ różne są przyczyny zaburzeń. Aby podjąć leczenie, należy dążyć do jej ustalenia, a następnie skupić się na terapii choroby podstawowej. Niestety często zdarza się, że nie można określić przyczyny przypadłości.

Dobra wiadomość jest taka, że w przypadku anosmii nabytej tylko część przyczyn upośledza zmysł powonienia na trwałe. Niektóre sytuacje są odwracalne. Zdarza się, że węch wraca po zakończeniu narażenia na czynnik szkodliwy. Ponadto warto pamiętać, że komórki w nabłonku węchowym są unikatowe. W przeciwieństwie do innych komórek nerwowych, neurony mają zdolność naprawy lub regeneracji po uszkodzeniu.

Anosmia or smell blindness, loss of the ability to smell, one of the possible symptoms of covid-19, infectious disease caused by corona virus. Woman Trying to Sense Smell of a Lemon

medycyna estetyczna

home01   ul. Strzelecka 3, Opole

open  Wt - Pt 10:00 - 18:00

Nasza strona korzysta z ciasteczek w celu zapewnienia usług na najwyższym poziomie zgodnie z obowiązującymi regulacjami i przepisami prawa. Więcej przeczytasz na stronie Polityka prywatności