Krótkie wędzidełko języka

Za krótkie wędzidełko to najczęściej spotykana wada rozwojowa jamy ustnej i dotyka nawet od 3 do 10 % noworodków.

Co to jest wędzidełko języka?
Wędzidełko języka to elastyczny, włóknisty twór łączący, w linii środkowej, dno jamy ustnej z dolną powierzchnią języka i warunkuje ruchomość języka. Możemy je z łatwością zobaczyć przy uniesieniu języka do podniebienia.W warunkach prawidłowych język powinien móc dotrzeć do każdej części jamy ustnej a jego ruchomość zapewnić prawidłowe ssanie i poprawne wymawianie konkretnych głosek. Jednak czasami wędzidełko językowe jest za krótkie (fachowo ankyloglossia), co może doprowadzić m.in. do poważnych wad wymowy. W takiej sytuacji należy rozważyć podcięcie wędzidełka.

Skutki za krótkiego wędzidełka
Wraz z rozwojem dziecka za krótkie wędzidełko może manifestować się na różne sposoby:
Nieprawidłowy wzorzec ssania i problemy z ssaniem piersi matki- malec męczy się przy karmieniu, płacze i przerywa jedzenie.

Wady zgryzu- gdy w diecie dziecka pojawiają się pokarmy stałe, powinien wypracować się odruch żucia, z powodu krótkiego wędzidełka występują ruchy języka jedynie w przód i tył, co uniemożliwia przesuwanie go między zębami trzonowymi i zaburza sam akt połykania

Ślinotok- przez zaleganie języka na dnie jamy ustnej, ślina nie może swobodnie odpływać, zbiera się pod językiem, a czasami wypływa na zewnątrz.

Wady wymowy- ograniczenie ruchów języka, związane z za krótkim wędzidełkiem, sprzyja powstawaniu wad wymowy. Szczególnie wyrażone jest to przy głoskach "t", "d" oraz "n", ponieważ przy ich prawidłowej artykulacji konieczne jest uniesienie czubka języka. Poza tym możemy zaobserwować seplenienie międzyzębowe wskutek wsuwania języka między zęby.

Wędzidełko języka- jak poznać, że jest za krótkie?

• ruch języka w obrębie jamy ustnej jest ograniczony,
• przy próbie podniesienia języka do góry wędzidełko bardzo się napina i grubieje,
• język słabo się wysuwa (nie kieruje się bez problemów w stronę nosa ani brody, tylko zwraca się w prawą lub lewą stronę),
• końcówka języka ma charakterystyczny kształt i przypomina serce (jego czubek jest wcięty na środku, a nie zaokrąglony),
• głoski wymagające uniesienia języka do góry (l, sz, ż, cz, dż oraz r) są źle wymawiane.

W takiej sytuacji należy rozważyć decyzję o podcięciu wędzidełka podjęzykowego, którą należy skonsultować z logopedą, a także chirurgiem, laryngologiem lub foniatrą-specjalistami, którzy ocenią prawidłową budowę i ruchomość języka

Podcięcie wędzidełka języka-na czym polega zabieg?
Podcięcie wędzidełka językowego to zabieg wykonywany w znieczuleniu miejscowym i polega na przecięciu błony znajdującej się pod spodem języka, z której zbudowanej jest wędzidełko. Przecięte wędzidełko zwykle goi się bez problemu. Po zabiegu konieczne są ćwiczenia, które zapobiegną powstaniu zrostów, i co najważniejsze-nauczą unosić język do góry.

Przykładowe ćwiczenia:

1. Dotknij językiem kącików ust przy szeroko otwartej buzi.
2. Oblizuj wargi przy szeroko otwartej buzi. Aby ułatwić to ćwiczenie dziecku, jego usta można posmarować czymś słodkim, np. czekoladą, dżemem albo miodem.
3. Wylizuj talerz lub miseczkę (np. po budyniu, dżemie). Dobrym ćwiczeniem jest także lizanie lodów lub naśladowanie językiem takiego ruchu.
4. Spróbuj naśladować odgłosy kopyt konia (kląskanie/klaskanie językiem).
5. Spróbuj sięgnąć językiem do nosa i do brody.

Są to przykładowe ćwiczenia, które można wykonywać zarówno przed, jak i po zabiegu podcięcia wędzidełka językowego. Odpowiedni zestaw ćwiczeń powinien ułożyć logopeda.