Zbyt krótkie wędzidełko podjęzykowe
Wędzidełko podjęzykowe to cienka błonka, która łączy dolną część języka z dnem jamy ustnej. Zbyt krótkie wędzidełko w znaczący sposób ogranicza ruchy języka. Skrócenie wędzidełka występuje w różnym stopniu i nasileniu, od lekkiego napięcia po silne zgrubienie, a nawet do całkowitego unieruchomienia języka.
Typy nieprawidłowego wędzidełka języka:
Typ 1: błona rozpoczyna się na czubku języka.
Typ 2: błona rozpoczyna się kilka milimetrów dalej za końcem języka.
Typ 3: błona rozpoczyna się z tyłu języka.
Typ 4: błona nie jest widoczna, błona śluzowa jest blokiem, a język jest ledwo ruchomy (tzw. wędzidełko tylne).
Jak rozpoznać, że dziecko ma skrócone wędzidełko podjęzykowe?
Skrócone wędzidełko podjęzykowe w znacznym stopniu ogranicza dziecku prawidłowe ruchy języka co w konsekwencji może prowadzić do:
⦁ Zaburzenia ssania,
⦁ Nieprawidłowego połykania i żucia,
⦁ Nadmiernego ślinienia,
⦁ Wad zgryzu,
⦁ Wad wymowy takich jak: seplenienie między zębowe, rotacyzm.
W przypadku niemowląt problem skróconego wędzidełka można zaobserwować podczas pierwszych prób karmienia piersią. Skrócenie wędzidełka języka u niemowląt i małych dzieci karmionych piersią może być przyczyną trudności w ssaniu oraz przedwczesnego odstawienia dziecka od piersi. Wczesne wykrycie skrócenia wędzidełka języka przez neonatologa, położną lub rodzica pozwala wyeliminować problem na odpowiednim etapie rozwoju dziecka, i uniknąć problemów z laktacją, oraz nieskutecznością rehabilitacji prowadzącymi nierzadko do frustracji rodziców. Zdarza się, że dziecko ma również problemy z prawidłowym przemieszczaniem śliny, a w konsekwencji nadmiernym ślinieniem (ślinotokiem), a nawet kaszlem spowodowanym zachłystywaną śliną. W starszym wieku pojawiają się problemy z wymową, szczególnie literek: d, t, n, r, l, dz, dż, sz, cz, a także wady zgryzu. Wtedy najczęściej logopeda lub ortodonta prosi o konsultację laryngologiczną i wówczas laryngolog, po ocenie budowy i ruchomości języka, stawia ostateczną diagnozę. Jeśli wędzidełko jest skrócone należy wykonać zabieg frenotomii, czyli jego podcięcia. Istnieje wiele narzędzi do wykonania tego zabiegu takich jak radiofrekfencja lub laser, ale zdecydowanie najszybszą i najmniej stresującą dla małych pacjentów metodą jest wykonanie chirurgicznego podcięcia w znieczuleniu miejscowym.
Kiedy czas na zabieg?
Najlepszym wiekiem na zabieg skróconego wędzidełka języka jest pierwszy miesiąc, a nawet pierwszy tydzień życia, gdyż:
Jeśli jednak problem krótkiego wędzidełka w okresie noworodkowym nie został zauważony, należy zabieg frenotomii wykonać tak szybko jak zostanie on zdiagnozowany. Na szczęście większość przypadków zostaje zdiagnozowane do wieku szkolnego dziecka, ale zdarzają się również dorośli skierowani do laryngologa z problemem krótkiego wędzidełka przez ortodontę lub logopedę. Zabieg oczywiście można wykonać w każdym wieku.
Jak wygląda zabieg i okres rekonwalescencji?
Podcięcie wędzidełka języka, czyli jest drobnym, prostym zabiegiem wykonywanym prawie zawsze w znieczuleniu miejscowym. Znieczulenie wymaga aplikacji śladowej ilości żelu lub aerozolu z Lignocainą, a przy bardzo grubych wędzidełkach odrobiny leku w zastrzyku. Po zabiegu może pojawić się bardzo mała ilość krwi, a niebezpieczeństwo tej procedury w dobrze wyposażonym gabinecie praktycznie nie istnieje. Po zabiegu należy noworodka przystawić jak najszybciej do piersi, a u starszych dzieci unikamy gorących, ostrych lub gazowanych pokarmów. Może pojawić się niewielkie pieczenie lub ból- dobrze sprawdzają się wtedy lody, pokarmy papkowate, a w nielicznych przypadkach istnieje konieczność podania syropu p/ bólowego. Po 2-3 dniach, kiedy ból ustąpi należy wykonywać masaż dna jamy ustnej i ćwiczenia języka utrwalające prawidłowa ruchomość języka.
